سوره عنكبوت (۲۹)

مكى و شامل شصت و نه آيه

به‏نام خداوند بخشنده مهربان

الم.(۱)

آيا مردم خيال كرده‏اند همين كه گفتند ايمان آورده‏ايم ولشان مى‏كنند و امتحان نمى‏شوند؟(۲)

ما كسانى را كه قبل از آن‏ها بودند آزموديم. خدا كسانى را كه راست گفتند مى‏شناسد و دروغگويان را هم مى‏شناسد.(۳)

آيا كسانى‏كه كار بد مى‏كنند خيال كرده‏اند از ما جلو خواهند زد؟ قضاوت بدى مى‏كنند.(۴)

كسى‏كه اميد ملاقات خدا را دارد، بداند وعده‏اى كه خدا داده آمدنى است و خدا شنوا و دانا است.(۵)

هر كسى كوشش بكند به نفع خودش كوشش مى‏كند. بدون شك خدا از تمام افراد بشر بى‏نياز است.(۶)

كسانى‏كه ايمان آوردند و كار صحيح كردند، بدى‏هاى آن‏ها را از بين مى‏بريم و پاداشى بهتر از كارهايى كه مى‏كردند به آن‏ها مى‏دهيم.(۷)

ما به انسان سفارش كرديم كه به پدر و مادرش نيكى كند. اگر پدر و مادرت سعى كردند چيزى را كه نمى‏دانى شريك من بسازى، از آن‏ها اطاعت نكن. بازگشت شما پيش من است و من شما را از كارهايى كه مى‏كرديد خبردار مى‏كنم.(۸)

كسانى را كه ايمان آوردند و كار صحيح كردند در شمار درستكاران مى‏آوريم.(۹)

عده‏اى از مردم كسانى هستند كه مى‏گويند: به خدا ايمان آورديم. ولى وقتى در راه خدا مورد اذيت قرار گرفتند، اذيت مردم را مثل عذاب خدا حساب مى‏كنند، و اگر از طرف خدا پيروزى نصيب شما شود، مى‏گويند: ما با شما بوديم. آيا خدا به آنچه در سينه مردم هست آگاه‏تر نيست؟(۱۰)

خدا افرادى را كه ايمان مى‏آورند مى‏شناسد و منافقان را هم مى‏شناسد.(۱۱)

افراد بى‏ايمان به افراد باايمان گفتند كه از راه ما پيروى كنيد و ما گناهان شما را به گردن مى‏گيريم. آن‏ها ذره‏اى از خطاهاى ايشان را به گردن نمى‏گيرند، آن‏ها دروغ مى‏گويند.(۱۲)

آن‏ها بار گناهان خود را علاوه بر بار گناه منحرف ساختن ديگران بر عهده دارند، و روز قيامت درباره اين دروغ‏هايى كه به هم مى‏بافتند، مورد بازخواست قرار مى‏گيرند.(۱۳)

ما نوح را پيش قومش فرستاديم و مدت نهصد و پنجاه سال بين آن‏ها ماند. طوفان آن‏ها را فرا گرفت، به‏خاطر اين‏كه ظلم مى‏كردند.(۱۴)

ما نوح و كسانى را كه در كشتى بودند نجات داديم و آن را نشانه‏اى براى مردم قرار داديم.(۱۵)

و داستان ابراهيم را هم ياد كن، وقتى به قومش گفت: خدا را بندگى كنيد و از نافرمانى و عذاب او بترسيد، اگر متوجه حقيقت باشيد مى‏دانيد كه اين‏كار براى شما بهتر است.(۱۶)

شما به جاى خدا بت‏هايى را بندگى مى‏كنيد و با دروغ آن‏ها را مى‏سازيد. اين افرادى را كه غير از خدا بندگى مى‏كنيد، صاحب رزقى براى شما نيستند. بنابراين روزی را از خدا بخواهيد و فقط بندگى او را بكنيد (بنده و مطيع محض و بى‏چون و چراى هيچ‏كس جز او نباشيد) و از او شكرگزارى كنيد، چون پيش او برگردانده مى‏شويد.(۱۷)

اگر قبول نكنيد، امت‏هاى قبل از شما هم قبول نكردند. وظيفه پيغمبر فقط رساندن آشكار پيام الهى است.(۱۸)

آيا نديدند كه خدا چگونه خلقت را شروع كرد؟ بعد آن را برمى‏گرداند. اين كار براى خدا آسان است.(۱۹)

بگو: در زمين بگرديد و نگاه كنيد كه خدا چگونه خلقت را شروع كرد. بعد هم خدا آخرت را بوجود مى‏آورد، چون خدا قادر به هر كارى است.(۲۰)

هر كس را كه بخواهد عذاب مى‏كند و به هر كس كه بخواهد رحم مى‏كند. شما را پيش او برمى‏گردانند.(۲۱)

شما نه در زمين و نه در آسمان نمى‏توانيد خدا را عاجز كنيد، و غير از خدا يار و ياورى براى شما وجود ندارد.(۲۲)

كسانى‏كه منكر آيات خدا و ملاقات او شدند، افرادى هستند كه از رحمت من نااميد شده‏اند و عذاب دردناكى دارند.(۲۳)

جواب قومش به ابراهيم فقط اين بود كه گفتند: او را بكشيد يا بسوزانيد. ولى خدا او را از آتش نجات داد. در اين‏كار عبرت‏هايى براى افراد باايمان وجود دارد.(۲۴)

ابراهيم گفت: شما به‏خاطر دوستى بين خودتان در زندگى دنيا بت‏هايى غير از خدا درست كرده‏ايد، اما روز قيامت بعضى از شما منكر بعضى مى‏شوند و برخى از شما برخى ديگر را لعنت مى‏كنند و جاى شما در جهنم است و مددكارى نخواهيد داشت.(۲۵)

لوط به او ايمان آورد و گفت: من به سوى صاحب‏اختيارم مهاجرت مى‏كنم، چون خدا توانا و حكيم است.(۲۶)

اسحاق و يعقوب را به ابراهيم داديم و پيامبرى و كتاب را در ميان فرزندان او قرار داديم، و پاداش او را در دنيا داديم و در آخرت از افراد درستكار است.(۲۷)

و لوط را يادآورى كن وقتى که به قومش گفت: شما كار زشتى مى‏كنيد كه هيچ‏كس از افراد بشر قبل از شما چنان كارى نكرده است.(۲۸)

آيا شما با مردان شهوترانى مى‏كنيد و راه را قطع مى‏كنيد و در مجالس خود مرتكب كار زشت مى‏شويد؟ جواب قومش فقط اين بود كه اگر راست مى‏گويى عذاب خدا را بر ما بياور.(۲۹)

لوط گفت: خداوندا، به من در مقابل اين افراد تبهكار كمك كن.(۳۰)

وقتى فرستادگان ما براى ابراهيم مژده آوردند، گفتند: ما مردم اين شهر را هلاك مى‏كنيم، چون مردم آن ستمكار هستند.(۳۱)

ابراهيم گفت: لوط در آن شهر است. گفتند: ما كسانى را كه در آن هستند بهتر مى‏شناسيم. او و خانواده‏اش را نجات مى‏دهيم، غير از زنش كه جزو باقيماندگان در شهر است.(۳۲)

وقتى فرستادگان ما پيش لوط آمدند، لوط به‏خاطر آن‏ها ناراحت و دلتنگ شد. گفتند: نترس و غصه نخور، ما تو و خانواده‏ات را، به‏جز زنت كه جزو باقيماندگان در شهر خواهد بود، نجات مى‏دهيم.(۳۳)

ما بعلت نافرمانى اهالى اين شهر عذابى از آسمان بر آن‏ها نازل مى‏كنيم.(۳۴)

و از آن آثار نمايانى براى افرادى كه عقل خود را بكار مى‏برند باقى گذارديم.(۳۵)

برادرشان شعيب را به شهر مدين فرستاديم. او گفت: اى قوم من، فقط خدا را بندگى كنيد (بنده و مطيع محض و بى‏چون و چراى هيچ‏كس جز خدا نباشيد) و به روز آخرت اميد داشته باشيد و در زمين فساد نكنيد.(۳۶)

ولى او را به دروغگويى متهم كردند و دچار زلزله شدند و در خانه‏هايشان از پا درآمدند.(۳۷)

و قوم عاد و ثمود را هم هلاك كرديم و وضع خانه‏هاى آن‏ها براى شما روشن شده. شيطان كارهاى آن‏ها را در نظرشان زينت داد و آن‏ها را از راه راست منحرف كرد در صورتى كه بينا بودند.(۳۸)

و قارون و فرعون و هامان را هم هلاك كرديم. موسى براى آن‏ها دلايل روشن آورد، ولى آن‏ها در زمين تكبر ورزيدند، در صورتى كه نمى‏توانستند جلوى عذاب ما را بگيرند.(۳۹)

همه آن‏ها را بعلت گناهشان دچار عذاب كرديم. بر عده‏اى از آن‏ها طوفان شن فرستاديم، و صداى كشنده رعد عده‏اى ديگر از آن‏ها را فراگرفت، و بعضى از آن‏ها را نيز در زمين فروبرديم، و برخى از آن‏ها را غرق كرديم. خدا به آن‏ها ظلم نكرد ولى آن‏ها به خودشان ظلم مى‏كردند.(۴۰)

وضع كسانى‏كه اوليايى غير از خدا براى خود گرفتند، مثل عنكبوتى است كه خانه‏اى براى خود درست كرده، در صورتى كه سست‏ترين خانه‏ها خانه عنكبوت است، البته اگر متوجه حقيقت باشند.(۴۱)

خدا هر چيزى را كه غير از خودش به كمک مى‏خوانند مى‏شناسد. او توانا و حكيم است.(۴۲)

اين‏ها مثل‏هايى است كه براى مردم مى‏زنيم و فقط افراد دانا آن را مى‏فهمند.(۴۳)

خدا آسمان‏ها و زمين را بحق آفريد. در اين كار نشانه‏اى براى افراد باايمان وجود دارد.(۴۴)

آنچه از قرآن به تو وحى شده بخوان و نماز را بپا دار، چون نماز از كارهاى زشت و ناپسند جلوگيرى مى‏كند و مسلماً ياد خدا بزرگ‏تر است. خدا كارهايى را كه مى‏كنید مى‏داند.(۴۵)

با اهل كتاب فقط با بهترين روش گفتگو كنيد مگر ستمكاران آن‏ها و بگوييد كه ما به آنچه بما نازل شده (يعنى قرآن) و آنچه به شما نازل شده (يعنى به تورات و انجيل و زبور و كتاب‏هاى پيغمبران ديگر) ايمان داريم. معبود ما (خدايى كه ما از دستورهاى او پيروى مى‏كنيم) و شما يكى است و ما تسليم او هستيم.(۴۶)

ما قرآن را اين‏طور به تو نازل كرديم، بنابراين اهل كتاب به آن ايمان مى‏آورند و بعضى از اين‏ها (مشركين) هم به آن ايمان مى‏آورند و فقط افراد بى‏ايمان آن را انكار مى‏كنند.(۴۷)

تو قبلا كتابى نخوانده بودى و با دستت خطى ننوشته بودى، چون در آن صورت كسانى‏كه اهل باطل هستند دچار شك مى‏شدند.(۴۸)

قرآن آيات روشنى در سينه افراد دانا است و فقط افراد ظالم منكر آيات ما مى‏شوند.(۴۹)

گفتند: چرا معجزاتى از خداوندش بر او نازل نمى‏شود؟ بگو: معجزات در اختيار خدا است، و من فقط به‏طور روشن هشدار مى‏دهم.(۵۰)

آيا براى آن‏ها كافى نيست كه ما قرآن را، كه بر آن‏ها خوانده مى‏شود، به تو نازل كرديم؟ در قرآن رحمت و تذكرى براى افراد باايمان وجود دارد.(۵۱)

بگو: خدا براى شهادت بين من و شما كافى است. آنچه را كه در آسمان‏ها و زمين است مى‏داند و كسانى‏كه به باطل ايمان آوردند و منكر خدا شدند زيانكار هستند.(۵۲)

از تو مى‏خواهند كه عذاب زودتر نازل شود. اگر مدت معينى براى مهلت تعيين نشده بود، عذاب بر آن‏ها نازل مى‏شد، و عذاب ناگهانى در حالى‏كه متوجه نيستند بر آن‏ها نازل مى‏شود.(۵۳)

از تو مى‏خواهند كه عذاب زودتر نازل شود، در صورتى كه جهنم دور افراد بى‏ايمان را گرفته.(۵۴)

روزى كه عذاب از بالا و از زير پايشان آن‏ها را دربر مى‏گيرد و خدا مى‏گويد: نتيجه كارهايى را كه مى‏كرديد بچشيد.(۵۵)

اى بندگان باايمان من، زمين من پهناور است، فقط مرا بندگى بكنيد (بنده و مطيع محض و بى‏چون و چراى هيچ‏كس جز خدا نباشید).(۵۶)

هر كسى مزه مرگ را مى‏چشد، بعد به‏سوى ما برگردانده مى‏شويد.(۵۷)

و كسانى را كه ايمان آوردند و كار صحيح كردند در غرفه‏هايى از بهشت جا مى‏دهيم كه زير آن‏ها نهرها روان است و هميشه در آن هستند. پاداش عمل‏كنندگان چقدر خوب است.(۵۸)

عمل‏كنندگانى كه استقامت داشتند و به خداوندشان توكل نمودند.(۵۹)

چه بسيار جاندارانى كه روزى خود را با خود حمل نمى‏كنند، خدا روزى آن‏ها و شما را مى‏دهد، و او شنوا و دانا است.(۶۰)

اگر از آن‏ها بپرسى که چه كسى آسمان‏ها و زمين را خلق كرده و خورشيد و ماه را مسخر كرده؟ حتماً مى‏گويند: خدا. پس چگونه منحرف مى‏شوند؟(۶۱)

خدا رزق را براى كسى‏كه بخواهد گسترش مى‏دهد يا بر او تنگ مى‏كند، چون خدا هر چيزى را مى‏داند.(۶۲)

و اگر از آن‏ها بپرسى که چه كسى باران را از آسمان نازل كرد و به‏وسيله آن زمين را بعد از مردنش زنده كرد؟ حتماً مى‏گويند: خدا. بگو: ستايش هم فقط اختصاص به خدا دارد، ولى بيشتر آن‏ها اين را نمى‏فهمند.(۶۳)

اين زندگى دنيا فقط سرگرمى و بازى است و زندگى واقعى در آخرت است، البته اگر بدانند.(۶۴)

وقتى سوار كشتى مى‏شوند، خدا را در حالى‏كه دين را براى او خالص مى‏كنند به كمك مى‏خوانند، ولى چون خدا آن‏ها را از دريا نجات داد و به خشكى رساند، چيزهايى را شريك او مى‏سازند.(۶۵)

تا منكر آنچه به آن‏ها داده‏ايم بشوند و از آن كامجويى كنند. نتيجه اين كار را خواهند دانست.(۶۶)

آيا ندیدند كه حرم امنى قرار داده‏ايم، در صورتى كه افراد از اطراف آن ربوده مى‏شوند؟ آيا به باطل ايمان مى‏آورند و منكر نعمت خدا مى‏شوند؟(۶۷)

چه كسى ظالم‏تر از كسى است كه به خدا به دروغ افترا مى‏زند، يا وقتى حق براى او ميايد منكر آن مى‏شود؟ آيا در جهنم براى افراد بى‏ايمان جا نيست؟(۶۸)

ما به كسانى‏كه در راه ما كوشش كنند، راه‏هاى خودمان را نشان خواهيم داد. بدون شك خدا با افراد نيكوكار است.(۶۹)