انتهای سوره               سوره بعد        سوره قبل        انگلیسی           عربی                لیست سوره ها


سوره حج (۲۲)

مدنى و شامل هفتاد و هشت آيه

به ‏نام خداوند بخشنده مهربان

 

اى مردم از خداوندتان بترسيد، چون زلزله قيامت حادثه بزرگى است.(۱) روزى كه آن را بينيد، هر شيردهنده‏ اى از بچه ‏اى كه شير می دهد غافل می شود و هر زن حامله‏ اى بچه می اندازد و مردم را مست می بينى در صورتى كه مست نيستند، ولى عذاب خدا سخت است.(۲) عده ‏اى از مردم بدون كمترين علمى درباره خدا بحث می كنند و از هر شيطان سركشى پيروى می كنند.(۳) مقرر شده كه هر كس شيطان را به دوستى بگيرد، (شيطان) او را گمراه می كند و او را به عذاب آتش جهنم رهبرى می نمايد.(۴) اى مردم، اگر از زنده شدن براى پس دادن حساب شك داريد، توجه داشته باشيد كه ما شما را از خاك و بعد از نطفه و بعد از علقه(به شکل زالو) و بعد از مضغه شكل يافته و شكل نيافته آفريديم، تا براى شما روشن كنيم كه هر كارى را می توانيم بكنيم، و آنچه را بخواهيم تا وقت معين در رحم‏ ها قرار می دهيم. بعد شما را به صورت بچه‏ اى از شكم مادر بيرون می آوريم تا به منتهاى قدرت خود برسيد. عده ‏اى از شما می ميرند و عده ‏اى به پست ‏ترين مرحله زندگى میرسند تا در اثر پيرى بعد از دانستن، چيزى ندانند. زمين را خشك می بينى، اما وقتى باران را بر آن می فرستيم به حركت درمی آيد و رشد می كند و هر نوع گياه قشنگ و نشاط انگيز می روياند.(۵)

اين‏ ها براى اين است كه بدانيد خدا حق است و مرده‏ ها را زنده می كند و قدرت هر كارى را دارد.(۶) و براى اين‏ كه بدانيد كه قيامت آمدنى است و شكى در آن نيست و بدانيد كه خدا مرده‏ ها را زنده می كند.(۷) از (ميان) مردم كسى است كه بدون علم و هدايت و كتابى روشن درباره خدا بحث و بگومگو می كند.(۸) با تكبر رويش را برمی گرداند تا مردم را از راه خدا منحرف كند. او در دنيا خوار خواهد بود و روز قيامت عذاب آتش جهنم را به او می چشانيم.(۹) به او گفته می شود: اين عذاب به‏ خاطر كارهايى است كه كردى و خدا به بندگان خود ظلم نمی كند.(۱۰) از (ميان) مردم كسى است كه خدا را با دودلى بندگى می كند، اگر خيرى به او برسد مطمئن می شود و اگر بلايى به او برسد، رو بر می گرداند و هم دنيا و هم آخرت را از دست می دهد. اين ضرر واضحى است.(۱۱) غير از خدا چيزى را به كمك می خواند كه ضررى به او نمی زند و نفعى به او نمی رساند. اين گمراهى زيادى است.(۱۲) كسى را به كمك می خواند كه احتمال ضررش بيشتر از نفعش است. چه ياور و مددكار و چه همدم بدى است.(۱۳) خدا افراد باايمانى را كه كار درست بكنند وارد بهشت‏ هايى می كند كه نهرها در آن روان است. خدا هر كارى كه بخواهد می كند.(۱۴) هر كس كه خيال می كند كه خدا در دنيا و آخرت به پيغمبر كمك نمی كند، طنابى به سقف ببندد و به گردن خود بياندازد و بعد آن را قطع كند، و نگاه كند اين نقشه ‏اش چيزى را كه باعث خشمش می شد از بين می برد؟(۱۵)

ما به اين طرز قرآن را به صورت آيات روشنى نازل كرديم و خدا هر كس را كه بخواهد هدايت می كند.(۱۶) خدا روز قيامت، درباره افراد باايمان (مسلمانانى كه به رسالت پيغمبر و قرآن ايمان دارند) و يهودی ها و صابئی ها و مسيحيان و زرتشتيان و مشركين، داورى می كند، چون خدا شاهد هر چيزى است.(۱۷) آيا متوجه نشده‏ اى كه آنان‏ كه در آسمان‏ ها و زمين هستند و خورشيد و ماه و ستارگان و كوه‏ ها و درختان و جانداران و عده زيادى از مردم، خدا را سجده می كنند (با تواضع و فروتنى مطابق قوانين خدا عمل می كنند) و عده زيادى هم سزاوار عذاب شده‏ اند؟ هر كس را كه خدا خوار كند، كسى وجود ندارد كه او را گرامى سازد. چون خدا هر كارى كه بخواهد می كند.(۱۸) اين‏ ها دو گروه هستند كه درباره خداوندشان به بحث پرداخته ‏اند. براى افراد بی ايمان لباسى از آتش بريده شده و از بالاى سرشان آب جوش روى آن‏ ها ريخته می شود.(۱۹) پوست و هر چه در شكمشان است با آن گداخته می شود.(۲۰) و گرزهاى آهنينى براى كوبيدن آن‏ ها وجود دارد.(۲۱) هر وقت بخواهند از شدت غم از جهنم خارج شوند، دوباره به آن برگردانده می شوند و به آن‏ ها گفته می شود: عذاب آتش را بچشيد.(۲۲) خدا افراد باايمانى را كه كار درست كرده ‏اند وارد بهشت‏ هايى می كند كه در آن نهرها روان است. در آنجا با دستبندهايى از طلا و مرواريد آراسته می شوند و لباسشان در آنجا از حرير است.(۲۳)

آن‏ ها به سوى سخنان پاك و راه خداوندِ سزاوار ستايش راهنمايى می شوند.(۲۴) افراد بی ايمانى كه مردم را از راه خدا و رفتن به مسجدالحرام، كه آن را براى همه مردم چه ساكن آن چه مسافر، يكسان قرار داديم، باز می دارند، ونیز به كسی كه درانجابه‏ خاطر ظلم از حق منحرف شود، عذاب دردناكى می چشانيم.(۲۵) وقتى را يادآورى كن كه جاى خانه كعبه را براى ابراهيم تهيه كرديم و به او گفتيم كه چيزى را شريك من نساز و خانه مرا براى طواف‏ كنندگان و نمازگزاران و ركوع ‏روندگان و سجده‏ كنندگان پاك ساز.(۲۶) و در بين مردم اعلام حج كن تا پياده و سواره بر هر شتر لاغرى از هر راه دورى پيش تو بيايند،(۲۷) تا شاهد منافعى كه براى آن‏ ها وجود دارد باشند و اسم خدا را (به هنگام ذبح)، در روزهاى معلومى، بر چهارپايانى كه خدا روزى آن‏ ها ساخته ذكر كنند. پس، از آن بخوريد و به درماندگان فقير بخورانيد.(۲۸) بعد بايد آلودگی هايشان را از بين ببرند و به نذرهايشان وفا كنند و دور خانه كعبه بگردند.(۲۹) اين احكام حج است. هر كس مقررات خدا را بزرگ شمارد كارش پيش خداوندش براى او بهتر است. گوشت چهارپايان براى شما حلال است، غير از آنچه بر شما خوانده می شود. بنابراين از پليدى بت ها و از سخن دروغ دورى كنيد.(۳۰)

حقيقت ‏خواه و موحد باشيد و چيزى را شريك خدا نسازيد. كسی كه چيزى را شريك خدا سازد، مثل اين است كه از آسمان افتاده باشد و پرنده‏ اى او را بربايد يا باد او را به جاى دورى پرت كند.(۳۱) اين حقيقت است و كسی كه شعائر خدا را بزرگ شمارد، مسلماً كارش ناشى از تقواى قلبى است.(۳۲) در چهارپايان براى شما، تا زمان معينى، منافعى وجود دارد و محل قربانى آن‏ ها خانه كعبه است.(۳۳) براى هر امتى (در مورد قربانى) آدابى قرار داديم، تا نام خدا را بر چهارپايان زبان‏ بسته ‏اى كه خدا روزيشان كرده بخوانند. معبود شما (كسی كه در مقابل او احساس يا ابراز كوچكى كنيد و بنده و مطيع محض و بدون چون و چراى دستورهاى او باشيد) معبود واحدى است. بنابراين تسليم او باشيد. به افراد فروتن مژده بده.(۳۴) افرادى كه وقتى نام خدا ذكر شود، دلشان بيمناك می شود و در مقابل مصيبت هايى كه به آن‏ ها می رسد صبور هستند و نماز برپا می كنند و از آنچه روزيشان كرديم انفاق می كنند.(۳۵) قربانی كردن شتران تنومند را برايتان از شعائر خدا قرار داديم. خير شما در آنست. در حالی كه به صف ايستاده‏ اند نام خدا را بر آن‏ ها بخوانيد و وقتى به پهلو غلتيدند از آن‏ ها بخوريد و به فقير و تقاضاكننده بخورانيد. بدينسان چهارپايان را رام شما ساختيم، شايد سپاسگزارى كنيد.(۳۶) گوشت و خون آن‏ ها هرگز به خدا نمی رسد، اين تقواى شماست كه به او می رسد. بدينسان آن‏ ها را رام شما كرد تا خدا را به‏ خاطر اين‏ كه راهنماييتان كرد بزرگ شماريد و به نيكوكاران مژده بده.(۳۷) خدا از مؤمنان دفاع می كند. خدا هيچ خيانتكار قدرنشناسى را دوست ندارد.(۳۸)

به كسانی كه مورد حمله و جنگ قرار گرفته ‏اند به علت اين‏ كه مورد ظلم واقع شده‏ اند اجازه جنگ داده شده و خدا قادر به ياری كردن و پيروزساختن آن‏ ها است.(۳۹) افراد مظلومى كه فقط به‏ خاطر اين‏ كه گفتند: صاحب‏ اختيار ما (ارباب ما) خدا است، بناحق از شهر و ديارشان اخراج شدند. اگر خدا جلوى بعضى از افراد را به‏ وسيله عده ديگرى نمی گرفت، ديرها و كليساها و كنيسه‏ ها و مسجدهايى كه در آن نام خدا زياد گفته می شود، ويران می شد. خدا كسى را كه به او يارى كند يارى می كند. خدا قوى و تواناست.(۴۰) آن‏ ها افرادى هستند كه اگر آن‏ ها را در زمين به قدرت برسانيم نماز را به پا می دارند و زكات می دهند و امر به معروف و نهى از منكر می كنند، و پايان كارها به دست خداست.(۴۱) اگر تو را به دروغگويى متهم می كنند مهم نيست، قوم نوح و عاد و ثمود هم قبل از تو پيغمبران را به دروغگويى متهم كردند.(۴۲) قوم ابراهيم و قوم لوط هم همين‏ طور.(۴۳) قوم شعيب هم همين‏ طور. موسى هم به دروغگويى متهم شد. اما من به افراد بی ايمان مهلتى دادم، بعد آن‏ ها را مجازات كردم. نگاه كن كه مجازات من چگونه بود.(۴۴) چه بسيار شهرهايى كه مردمش ظالم بودند و ما آن‏ ها را نابود كرديم. خرابه ‏هاى آن‏ ها كه سقف‏ هايشان فرو ريخته، و چاه ‏هاى آب بدون استفاده، و آثار قصرهاى محكم از آن‏ ها باقى است.(۴۵) آيا در زمين گردش نكردند تا دلى داشته باشند كه با آن بفهمند يا گوشى كه با آن بشنوند. چشم ‏ها كور نيست ولى دل‏ هايى كه در سينه است كور است.(۴۶)

(با تمسخر) از تو می خواهند كه عذاب هر چه زودتر بر آنان وارد شود، در صورتى كه خدا بر خلاف وعده ‏اى كه داده عمل نمی كند. ولى يك روز پيش خداوند تو مثل هزار سالى است كه شما حساب می كنيد.(۴۷) چه بسيار شهرهايى كه ظالم بودند و ما به آن‏ ها مهلت داديم، بعد آن‏ ها را دچار عذاب كرديم. بازگشت همه پيش من است.(۴۸) بگو: اى مردم، من براى شما فقط هشداردهنده‏ اى هستم كه به طور روشن هشدار می دهم.(۴۹) كسانی كه ايمان آوردند و كار درست كردند، آمرزش و روزى پرارزشى دارند.(۵۰) و كسانی كه براى انكار آيات ما كوشش می كنند، اهل جهنم هستند.(۵۱) هيچ فرستاده و پيغمبرى قبل از تو نفرستاديم مگر اين‏ كه وقتى آرزو و تقاضا می كرد شيطان در تمناى او وسوسه می كرد (كم‏ حوصلگى به خرج میداد)، اما خدا چيزى را كه شيطان وسوسه می كرد از بين می برد و خدا آياتش را محكم می سازد. خدا دانا و حكيم است.(۵۲) تا وسوسه‏ هاى شيطانى را براى كسانی كه مرض و غرضى در دلشان دارند و دلشان سخت است وسيله آزمايش قرار دهد. مسلماً كسانی كه ظلم می كنند دشمنى شديدى با حقيقت دارند.(۵۳) تا دانشمندان بدانند كه قرآن حق و از جانب خداوندت می باشد و به آن ايمان بياورند و دل‏ هايشان با آن نرم شود. خدا افراد باايمان را به راه راست هدايت می كند.(۵۴) افراد بی ايمان هميشه درباره قرآن شك می كنند تا آن‏ كه ناگهان روز قيامت يا عذاب روز بی پايان سراغ آن‏ ها بيايد.(۵۵)

فرمانروايى آن روز با خدا است و بين مردم حكم می كند، و افراد باايمانى كه كار درست كرده ‏اند در بهشت‏ هاى پرنعمت خواهند بود.(۵۶) و افراد بی ايمان كه منكر آيات ما شدند، عذاب خواركننده ‏اى دارند.(۵۷) و كسانی كه در راه خدا مهاجرت كردند و كشته شدند يا مردند، خدا به آن‏ ها روزى خوبى می دهد، چون اوبهترين روزی دهندگان است.(۵۸) يقيناً خدا آن‏ ها را وارد جايى می كند كه می پسندند. خدا دانا و بردبار است.(۵۹) آرى، اين‏ طور است، كسی كه مورد ظلم قرار گرفته اگر به اندازه‏ اى كه به او ظلم شده ظالم را مجازات كند، بعد دوباره مورد ظلم قرار گيرد، خدا حتماً او را كمك می كند. چون خدا بخشنده و آمرزنده است.(۶۰) اين‏ كار به اين دليل است كه خدا شب را داخل روز و روز را داخل شب می كند و خدا شنوا و بينا است.(۶۱) اين به دليل اين است كه خدا حق است و چيزهايى كه غير از او می خوانند باطل است و خدا بلندمرتبه و بزرگ است.(۶۲) آيا نديدى كه خدا باران را از آسمان نازل می كند و زمين با آن سبز می شود؟ خدا دقيق و آگاه است.(۶۳) آنچه در آسمان‏ ها و زمين است مال خداست و (فقط) خداست كه بی نياز و قابل ستايش است.(۶۴)

آيا نديدى كه خدا آنچه در زمين است در اختيار شما گذاشته و كشتى به فرمان او در دريا حركت می كند و از افتادن آسمان بر روى زمين جلوگيرى می كند، مگر به اذن خودش (بعضى از شهاب ‏ها به زمين می افتند)، چون خدا نسبت به مردم رئوف و مهربان است.(۶۵) او كسى است كه شما را زنده كرد، بعد جان شما را می گيرد، و بعد شما را زنده می كند. انسان قدرنشناس است.(۶۶) براى هر امتى آداب و رسومى قرار داديم كه به آن عمل می كنند، بنابراين در كار دين با تو كشمكش و بحث نكنند. مردم را به راه خداوندت دعوت كن. تو بر راه درستى قرار دارى.(۶۷) اگر با تو بگومگو كردند، بگو: خدا از كارهايى كه می كنيد اطلاع كامل دارد.(۶۸) خدا روز قيامت بين شما درباره آنچه كه در آن اختلاف نظر داشتيد حكم می كند.(۶۹) آيا نمی دانى كه خدا آنچه در آسمان‏ ها و زمين است می داند؟ همه آن‏ ها در كتاب ثبت است. اين‏ كار براى خدا آسان است.(۷۰) غير از خدا چيزى را بندگى می كنند كه هيچ دليلى براى آن نازل نشده و علمى به آن ندارند. كسانی كه ظلم می كنند ياورى نخواهند داشت.(۷۱) وقتى آيات روشن ما بر آن‏ ها خوانده شود، در صورت افراد بی ايمان خشم و ناراحتى را می بينى. نزديك است به كسانی كه آيات ما را براى آن‏ ها می خوانند حمله كنند. بگو: آيا شما را از چيزى بدتر از اين خبردار كنم؟ از جهنمى كه خدا به افراد بی ايمان وعده داده است. جهنم جاى بدى است.(۷۲)

اى مردم، مثلى زده شده به آن گوش دهيد: كسانی راكه غير از خدا به كمك می خوانيد هرگز مگسی را خلق نمی كنند، اگر چه براى آن متحد شوند، و اگر يك مگس چيزى را از آن‏ ها بربايد نمی توانند آن را از چنگ مگس درآورند. طالب و مطلوب هر دو ضعيف هستند.(۷۳) آن طور كه بايد خدا را بشناسند، نشناختند. چون خدا (بسيار) قدرتمند و توانا است.(۷۴) خدا از فرشتگان و از مردم رسولانى انتخاب می كند، چون خدا شنوا و بينا است.(۷۵) آنچه جلو و آنچه پشت سر آن‏ ها است می داند، و كارها به سوى خدا برگردانده می شود.(۷۶) اى افراد باايمان، ركوع و سجده كنيد و خداوندتان را بندگى (اطاعت محض) كنيد و كار خوب بكنيد تا رستگار شويد.(۷۷) و در راه خدا، آن طور كه سزاوار جهاد در راه اوست، جهاد كنيد. او شما را انتخاب كرد و در دين مشكلى براى شما قرار نداده. اين آيين پدرتان ابراهيم است. او شما را قبلاً و در اين دوره مسلمان (يعنى كسی كه تسليم حكم خداست) ناميده، براى اين‏ كه پيغمبر شاهد بر شما باشد و شما شاهد بر مردم باشيد. بنابراين نماز را به پا داريد و زكات بدهيد و (فقط) به خدا توسل جوييد، او مولاى شماست، چه مولاى خوبى و ياور شايسته‏ اى.(۷۸)

 

ابتدای سوره               سوره بعد        سوره قبل        انگلیسی           عربی                لیست سوره ها