انتهای سوره               سوره بعد        سوره قبل        انگلیسی           عربی                لیست سوره ها

 

سوره مائده (۵)

 

مدنى و شامل يكصد و بيست آيه

به ‏نام خداوند بخشنده مهربان

 

اى افراد باايمان، به قراردادها به طور كامل عمل كنيد. گوشت چارپايان جز آنچه بر شما خوانده می شود برايتان حلال است. در حال احرام (حج) شكار را حلال نشماريد. خدا هر طور كه بخواهد حكم می كند.(۱) اى افراد باايمان، حرمت شعائر خدا، ماه حرام، قربانى، قربانى نشاندار (قلاده‏ دار) و حرمت كسانی كه در راه كسب معاش و رضاى خدا قصد خانه كعبه را دارند نگاه داريد. وقتى از احرام خارج شديد می توانيد شكار كنيد. دشمنى عده ‏اى كه شما را از رفتن به خانه كعبه بازداشتند شما را وادار به تجاوز نكند. بر پايه نيكى و تقوى با هم همكارى كنيد و بر پايه گناه و ظلم همكارى نكنيد. از نافرمانى و عذاب خدا بترسيد چون مجازات خدا شديد است.(۲)

گوشت حيوان مرده، خون، گوشت خوك و آنچه به ‏نام غير خدا سر بريده شده و حيوانى كه خفه شده، در اثر ضربه، سقوط، يا به ضرب شاخ مرده، به اضافه آنچه حيوان درنده خورده باشد مگر اين‏ كه قبل از مردن سر آن را بريده باشيد، و نيز گوشت حيوانى كه براى بت ها ذبح شده باشد يا با قرعه ‏كشى تقسيم كرده باشيد همه بر شما حرام است. اجرا نكردن اين دستورها نافرمانى خداست. امروز بی ايمان‏ ها از دين شما مايوس شده‏ اند، از آن‏ ها نترسيد و از من بترسيد. امروز دين شما را كامل و نعمتم را بر شما تمام كردم و دين اسلام (تسليم خدابودن) را براى شما برگزيدم. كسی كه از گرسنگى ناچار شد، بدون اين‏ كه علاقه ‏اى به گناه داشته باشد (براى حفظ جانش)، از آن گوشت بخورد بداند كه خدا آمرزنده و مهربان است.(۳) از تو می پرسند: چه چيزى برايشان حلال است؟ بگو: تمام خوردنی هاى پاك و گوشت حيواناتى كه توسط حيواناتى كه مطابق آنچه خدا به شما ياد داده تعليم يافته‏ اند شكار شده باشند براى شما حلال است. از آنچه براى شما شكار كردند بخوريد و اسم خدا را بر آن ذكر كنيد. از نافرمانى خدا بترسيد، چون خدا به سرعت به حساب‏ ها می رسد.(۴) امروز تمام خوردنی هاى پاك براى شما حلال است، همين‏ طور غذاى اهل كتاب براى شما حلال و غذاى شما براى آن‏ ها حلال است. همين‏ طور ازدواج با زنان پاكدامن مؤمن و زنان پاكدامن اهل كتاب براى شما حلال است، البته وقتى مهريه‏ شان را به آن‏ ها بدهيد. ازدواج باشد، نه زنا و نه معشوقه گرفتن. كسی كه منكر ايمان شود، عملش از بين رفته و در آخرت از افرادى است كه ضرر كرده ‏اند.(۵)

اى افراد باايمان، وقتى براى نماز بلند شديد صورت و دست ‏هايتان را تا آرنج بشوييد و به سر و پايتان تا قوزك پا (به قولى) مسح بكشيد و يا (به قولى) بشوييد. اگر جنب بوديد خود را پاك سازيد و اگر مريض و يا در حين سفر بوديد يا يكى از شما از دستشويى آمد يا با زنان همخوابگى داشتيد و آب پيدا نكرديد، با خاك پاك قصد وضو و تطهير نماييد و با آن به صورتتان و دست‏ هايتان مسح بكشيد(یعنی تیمم کنید). خدا نمی خواهد براى شما دردسر فراهم كند ولى می خواهد شما را پاكيزه سازد و نعمتش را بر شما تمام كند براى اين‏ كه شكر او را به جا آوريد.(۶) نعمت خدا را بر خودتان و پيمانى كه خدا شما را به آن متعهد ساخته به ياد داشته باشيد. وقتى كه گفتيد: شنيديم و اطاعت كرديم (با خدا پيمان بسته‏ ايد). از نافرمانى خدا بترسيد، چون خدا آنچه در دل شما است می داند.(۷) اى افراد باايمان، براى اجراى احكام خدا قيام كنيد و به عدالت شهادت دهيد و دشمنى دسته‏ اى شما را به بی عدالتى وا ندارد. در همه حال عادل باشيد چون عدالت به تقوى نزديك ‏تر است. از خدا بترسيد، چون خدا از كارهايى كه می كنيد باخبر است.(۸) خدا به افراد باايمانى كه عمل درست می كنند وعده داده است كه آن‏ ها آمرزش الهى و پاداش بزرگى دارند.(۹)

كسانی كه كافر و منكر آيات ما شدند اهل جهنم هستند.(۱۰) اى افراد باايمان، نعمت خدا را بر خودتان به ياد آوريد آن وقتى كه عده ‏اى تصميم گرفتند به شما دست‏ درازى كنند ولى خدا جلوى دست‏ درازى آن‏ ها را گرفت. خودتان را از نافرمانى و عذاب خدا حفظ كنيد، و افراد باايمان بايد فقط به خدا توكل كنند.(۱۱) خدا از بنی اسرائيل پيمان گرفت و از آن‏ ها دوازده سركرده انتخاب كرديم و خدا گفت: من با شما هستم، اگر نماز را به پا داريد و زكات بدهيد و به پيغمبران من ايمان بياوريد و آن‏ ها را يارى كنيد و قرض نيكو به خدا بدهيد، گناهان شما را می بخشم و شما را وارد بهشت‏ هايى می كنم كه در آن نهرها روان است. كسی كه بعد از آن كافر شود، راه راست را گم كرده.(۱۲) آن‏ ها را به‏ خاطر پيمان‏ شكنى از رحمت خود دور ساختيم و قلبشان را سخت كرديم. معنى سخنان را از جاى خود تغيير می دهند و بهره ‏مندى از تذكرى را كه به آن‏ ها داده شده بود فراموش كردند. هميشه به خيانتى از آن‏ ها پى می برى، به استثنای عده كمى از آن‏ ها. ايشان را ببخش و از آن‏ ها درگذر چون خدا نيكوكاران را دوست دارد.(۱۳)

از كسانى كه گفتند که ما عيسوى هستيم هم پيمان گرفتيم، ولى آن‏ ها هم بهره بردن از چيزى را كه به ايشان تذكر داده شده بود فراموش كردند. و ما نيز بين آن‏ ها تا روز قيامت دشمنى و كينه افكنديم. خدا آن‏ ها را از كارهايى كه می نمودند باخبر می كند.(۱۴) اى اهل كتاب، فرستاده ما پيش شما آمد كه مقدار زيادى از كتاب الهى را كه مخفى می كرديد براى شما بيان می كند و از مقدار زيادى از آن چشم ‏پوشى می كند. از طرف خدا براى شما روشنايى و كتاب روشن‏ كننده (قرآن) آمده است.(۱۵) خدا به‏ وسيله آن هر كس را كه از رضاى او پيروى كند به راه‏ هاى سلامتى هدايت می كند. آن‏ ها را از تاريكى خارج كرده و به خواست خودش (مطابق قانونش) به روشنايى هدايت می كند و آن‏ ها را به راه راست هدايت می كند.(۱۶) كسانی كه گفتند: خدا خود مسيح ‏ابن مريم است كافر شدند. بگو: اگر خدا اراده كند مسيح ‏ابن مريم و مادرش و تمام كسانى را كه در زمين هستند بكشد چه كسى می تواند ذره ‏اى جلوى او را بگيرد؟ فرمانروايى آسمان‏ ها و زمين و آنچه بين آن‏ هاست متعلق به خدا است. هر چيزى را كه بخواهد خلق می كند. خدا قادر به هر كارى است.(۱۷)

يهوديان و عيسويان گفتند ما فرزندان خدا و محبوب او هستيم. بگو: پس چرا شما را به‏ خاطر گناهانتان مجازات می كند؟ اين‏ طور نيست بلكه شما انسانى مثل انسان‏ هاى ديگرى كه خدا آفريده هستيد. هر كس را كه بخواهد می آمرزد و هر كس را كه بخواهد عذاب می كند. فرمانروايى آسمان‏ ها و زمين و آنچه بين آن‏ ها است مال خدا است و بازگشت همه به سوى اوست.(۱۸) اى اهل كتاب، رسول ما در دورانى كه پيغمبرى نبود براى شما آمد تا حقايق را براى شما بيان كند تا نگوييد: مژده‏ دهنده و هشداردهنده‏ اى براى ما نيامد. مژده‏ دهنده و هشداردهنده‏ اى براى شما آمد. خدا قادر به هر كارى است.(۱۹) هنگامى كه موسى به قومش گفت: اى قوم من، نعمت خدا را بر خودتان يادآورى كنيد، وقتى كه پيغمبرانى در بين شما قرار داد و شما را به سلطنت رساند و به شما چيزى داد كه به احدى از افراد بشر نداده بود.(۲۰) اى قوم من، وارد سرزمين مقدسى شويد كه خدا براى سكونت شما قرار داده و به عقب برنگرديد، چون زيان كار می شويد.(۲۱) گفتند: اى موسى، مردم قدرتمندى در آن وجود دارند، ما هرگز وارد آن نمی شويم تا موقعى كه آن‏ ها از آن خارج شوند، اگر از آن خارج شوند ما داخل می شويم.(۲۲) دو نفر از كسانی كه خدا به آن‏ ها لطف كرده بود و از خدا می ترسيدند گفتند: از در دروازه وارد شويد، وقتى كه وارد شديد شما غلبه می كنيد، اگر به خدا ايمان داريد به او توكل كنيد.(۲۳)

گفتند: اى موسى، تا زمانى كه آن‏ ها در آن هستند ما هرگز وارد آن نمی شويم، تو و خداوندت برويد و با آن‏ ها بجنگيد، ما همين جا نشسته‏ ايم.(۲۴) موسى گفت: خداوندا، من فقط اختيار خودم و برادرم را دارم. بين ما و گروهى كه اطاعت نمی كنند جدايى بيانداز.(۲۵) خدا گفت: اين سرزمين براى مدت چهل سال بر آن‏ ها حرام شده، بايد در زمين سرگردان باشند (چادرنشينى كنند). بنابراين براى افرادى كه اطاعت نمی كنند غمگين نباش.(۲۶) داستان دو پسر آدم را به حق براى آن‏ ها بخوان، وقتى كه آن‏ ها قربانى خود را تقديم كردند ولى از يكى از آن‏ ها پذيرفته شد و از ديگرى پذيرفته نشد. او به ديگرى گفت: تو را خواهم كشت. كسی كه قربانيش قبول شده بود گفت: خدا فقط از افراد پرهیزکار می پذيرد.(۲۷) اگر دست به كشتن من دراز كنى من دستم را براى كشتن تو دراز نمی كنم، من از خدا كه صاحب‏ اختيار همه مردم جهان است می ترسم.(۲۸) من می خواهم تو با گناه من و گناه خودت پيش خدا برگردى و از اهل جهنم شوى. جزاى افراد ظالم جهنم است.(۲۹) دلش علاقه به كشتن برادرش را براى او مطبوع و آسان ساخت، بنابراين برادرش را كشت و از زيان كاران شد.(۳۰) خدا كلاغى را فرستاد كه زمين را می كند تا به او نشان دهد جسد برادرش را چگونه خاك كند. او گفت: واى بر من، آيا از اين‏ كه مثل اين كلاغ باشم عاجز شده ‏ام تا جسد برادرم را خاك كنم؟ و از كار خود پشيمان شد.(۳۱)

به‏ خاطر اين بر بنی اسرائيل واجب كرديم كه هر كس كسى را بكشد، بدون اين‏ كه او كسى را كشته يا مرتكب فسادى در زمين شده باشد، مثل اين است كه تمام مردم را كشته باشد و كسی كه فردى را زنده كند مثل اين است كه تمام مردم را زنده كرده است. پيغمبران ما دليل‏ هاى روشن براى آن‏ ها آوردند، ولى بعد از آن هم عده زيادى از آن‏ ها در روى زمين از حد خود تجاوز می كردند.(۳۲) مجازات افرادى كه با خدا و رسولش می جنگند و در زمين به فساد می كوشند فقط اين است كه كشته يا به دار زده شوند يا دست و پايشان بر خلاف هم بريده شود يا تبعيد گردند. اين خوارى آن‏ ها در دنيا است و در آخرت عذاب بزرگى دارند.(۳۳) مگر كسانی كه قبل از اين‏ كه بر آن‏ ها دست يابيد توبه كنند. بدانيد كه خدا آمرزنده مهربان است.(۳۴) اى افراد باايمان، از نافرمانى و عذاب خدا بترسيد و كارى كنيد كه به او نزديك شويد و در راه او جهاد كنيد تا رستگار شويد.(۳۵) افرادى كه قبول نكردند، اگر تمام آنچه در زمين است داشته باشند و دو برابر آن را داشته باشند كه تاوان بدهند تا در روز قيامت از عذاب نجات پيدا كنند، از آن‏ ها پذيرفته نمی شود. آن‏ ها عذاب پردردى دارند.(۳۶)

می خواهند از آتش جهنم خارج شوند ولى نمی توانند از آن خارج شوند و آن‏ ها عذاب دايمى دارند.(۳۷) دست مرد و زن دزد را در مقابل كارى كه كرده ‏اند ببريد. اين مجازات عبرت‏ انگيزى از طرف خداست و خدا توانا و حكيم است.(۳۸) كسی كه بعد از ظلمش توبه كرد و كار خود را اصلاح نمود (مال را به صاحبش برگرداند)، خدا توبه او را می پذيرد. چون خدا آمرزنده مهربان است.(۳۹) آيا نمی دانى كه فرمانروايى آسمان‏ ها و زمين متعلق به خدا است؟ هر كس را كه بخواهد عذاب می كند و هر كس را كه بخواهد می آمرزد. خدا قادر به هر كارى است.(۴۰) اى پيغمبر، كسانی كه در كفر بر هم پيشى می گيرند و زبانى می گويند که ايمان آورديم ولى قلبشان ايمان ندارد تو را غمگين نكنند. عده ‏اى از يهوديان به حرف‏ هاى دروغ گوش می كنند. به حرف‏ هاى كسانى گوش می كنند كه پيش تو نيامده ‏اند و معنى سخن را از جاى خود تغيير می دهند و می گويند: اگر چنين چيزى به شما گفته شد بگيريد و اگر گفته نشد خود را كنار بكشيد. آن‏ ها كسانى هستند كه خدا انحرافشان را خواسته، پس تو نمی توانى در مقابل خواست خدا كارى براى آن‏ ها بكنى. آن‏ ها افرادى هستند كه خدا نمی خواهد دلشان را پاك كند. آن‏ ها در دنيا خوارى و در آخرت هم عذاب بزرگى دارند.(۴۱)

به حرف‏ هاى دروغ گوش می كنند و مال حرام می خورند. اگر پيش تو آمدند بين آن‏ ها حكم كن يا از حكم كردن بين آن‏ ها خوددارى كن. اگر از حكم كردن بين آن‏ ها خوددارى كنى ذره ‏اى به تو ضرر نمی زنند. و اگر حكم كردى، به عدالت حكم كن، چون خدا افراد عادل را دوست دارد.(۴۲) چطور در حالی كه تورات پيش آن‏ ها هست تو را داور می سازند؟ حكم خدا در تورات هست. آن‏ ها بعد از آن از حكم تو رو بر می گردانند. آن‏ ها مؤمن نيستند.(۴۳) تورات را ما نازل كرديم، در آن هدايت و روشنايى است. پيغمبرانى كه تسليم خدا بودند و خداپرستان و دانشمندان دينى مطابق آن براى يهودی ها حكم می كردند، به علت اين‏ كه از آن‏ ها خواسته شده بود كه از كتاب خدا محافظت كنند و مراقب اين‏ كار بودند. بنابراين از مردم نترسيد و از من بترسيد و آيات مرا به قيمت كمى نفروشيد. كسانی كه مطابق آنچه خدا نازل كرده (وحى، كتاب الهى) حكم نكنند كافرند.(۴۴) در تورات بر آن‏ ها واجب كرديم كه جان در مقابل جان، چشم در مقابل چشم، بينى در مقابل بينى، گوش در مقابل گوش، دندان در مقابل دندان و زخم ‏ها قصاص دارد. ولى هر كس از آن درگذرد كفاره‏ اى براى (گناهان) او خواهد بود. كسانی كه مطابق آنچه خدا نازل كرده حكم نكنند، ظالم هستند.(۴۵)

دنبال آن‏ ها عيسی پسر مريم را فرستاديم كه توراتى را كه قبل از او بود تصديق می كرد و به او انجيل داديم كه در آن هدايت و روشنايى است و توراتى را كه قبل از آن بود تصديق می كند و راهنمايى و پندى براى افراد پرهیزکار است.(۴۶) عيسويان بايد مطابق آنچه خدا در انجيل نازل كرده حكم كنند. كسانی كه مطابق آنچه خدا نازل كرده است حكم نكنند از اطاعت خدا خارج شده‏ اند.(۴۷) و قرآن را كه تصديق ‏كننده كتاب‏ هاى قبل از خودش و نگهبان آن‏ هاست بر تو به حق نازل كرديم. بنابراين بين آن‏ ها مطابق آنچه خدا نازل كرده حكم كن، و در مورد حقى كه براى تو آمده از دلخواه آنان پيروى مكن. براى هر دسته از شما (يهودی ها، عيسوی ها و مسلمانان) راه و رسمى قرار داديم. اگر خدا می خواست شما را امت واحدى می ساخت ولى می خواهد شما را با همان كتابى كه به شما داده امتحان كند، بنابراين در كارهاى خير از هم جلو بزنيد. بازگشت همه شما پيش خدا است و او شما را درباره چيزهايى كه در آن اختلاف داشتيد خبردار می كند.(۴۸) بين آن‏ ها مطابق آنچه خدا نازل كرده حكم كن و از دلخواه آنان پيروى مكن و مواظب باش كه تو را از بعضى از چيزهايى كه خدابه تو نازل كرده منحرف نكنند. اگر قبول نكردند بدان كه خدا می خواهد آن‏ ها را به‏ خاطر بعضى از گناهانشان مجازات كند. و بدان كه عده زيادى از مردم از فرمان خدا اطاعت نمی كنند.(۴۹) آيا آن‏ ها دنبال حكم جاهليت می گردند؟ حكم چه كسى براى افرادى كه يقين دارند بهتر از حكم خداست؟(۵۰)

اى افراد باايمان، يهودی ها و عيسوی ها را پشتيبان خود نگيريد، (چون) بعضى از آن‏ ها پشتيبان بعضى هستند. كسى از شما كه آن‏ ها را پشتيبان خود بگيرد جزو آن‏ ها است. خدا كسانى راكه ظلم می كنند هدايت نمی كند.(۵۱) افرادى را كه در دلشان مرضى است می بينى كه به طرف آن‏ ها كشيده می شوند و می گويند: می ترسيم مصيبتى به ما برسد. امكان دارد كه خدا فتحى يا وضعى پيش آورد كه از آنچه در دلشان پنهان می كردند پشيمان بشوند.(۵۲) افراد باايمان می گويند: آيا اين‏ ها همان افرادى هستند كه قسم ‏هاى محكمى به خدا می خوردند كه با شما هستند؟ كارهايشان از بين رفت و زيان كارند.(۵۳) اى افراد باايمان، هر كس از شما كه از دينش برگردد (براى خدا اهميتى ندارد) چون خدا افراد ديگرى را می آورد كه دوستشان دارد و آن‏ ها هم او را دوست دارند، نسبت به افراد باايمان فروتن هستند و نسبت به افراد بی ايمان قدرتمند، در راه خدا می جنگند و از سرزنش سرزنش‏ كنندگان نمی ترسند. اين لطف خدا است به هر كسی كه بخواهد می دهد. خدا وسعت‏ دهنده دانا است.(۵۴) دوستدار و پشتيبان شما خدا و پيغمبرش و افراد باايمانى هستند كه نماز را برپا می دارند و زكات می دهند و به ركوع می روند.(۵۵) كسانی كه خدا و پيغمبرش و افراد باايمان را دوستدار و پشتيبان خود می گيرند جزو حزب خدا هستند و حزب خدا پيروز است.(۵۶) اى افراد باايمان، افرادى از اهل كتاب و افراد بی ايمان را كه دين شما را به مسخره و بازى گرفتند پشتيبان و دوستدار خود نگيريد. اگر افراد باايمانى هستيد از نافرمانى خدا حذر كنيد.(۵۷)

وقتى نداى نماز می دهيد آن را به مسخره و بازى می گيرند. اين‏ كار آن‏ ها به‏ خاطر اينست كه تشخيص نمی دهند.(۵۸) بگو: اى اهل كتاب، آيا غير از اينست كه چون ما به خدا و قرآنى كه به ما نازل شده و كتاب‏ هايى كه قبلاً نازل شده ايمان داريم از ما خرده می گيريد؟ در صورتى كه بيشتر شما از حكم و نظر خدا اطاعت نمی كنيد.(۵۹) بگو: آيا شما را به كيفرى بدتر از اين، ‏كه در پيش خداست، آگاه كنم؟ كسانی كه خدا آن‏ ها را لعنت كرده و از آن‏ ها خشمگين است و عده ‏اى از آن‏ ها را ميمون و خوك و بنده طاغوت ساخته، آن‏ ها وضع بدى دارند و از راه راست خيلى منحرف شده‏ اند.(۶۰) وقتى پيش شما می آيند می گويند: ايمان آورده ‏ايم، در صورتى كه با كفر پيش شما آمده ‏اند و در حال كفر از پيش شما می روند. خدا چيزى را كه پنهان می كنند به خوبى می داند.(۶۱) عده زيادى از آن‏ ها را مى بينى كه در گناه و ستمكارى و حرام‏ خوارى می شتابند. چه كار بدى می كنند.(۶۲) چرا خداپرستان و دانشمندان دينى آن‏ ها را از گفتار گناه ‏آلود و خوردن حرام نهى نمی كنند؟ بدكارى می كنند.(۶۳) يهودی ها گفتند: دست خدا بسته است. دست خودشان بسته است و به‏ خاطر حرفى كه زدند از لطف خدا محروم شده‏ اند. دست‏ هاى خدا باز است و هر طور كه بخواهد انفاق می كند. اين چيزى كه از جانب خداوندت به تو نازل شده، طغيان و كفر عده زيادى از آن‏ ها را اضافه می كند. بين آن‏ ها تا روز قيامت دشمنى و كينه ايجاد كرديم. هر گاه آتش جنگى روشن كردند، خدا آن را خاموش كرد. در زمين براى ايجاد فساد كوشش می كنند، در صورتى كه خدا افرادى را كه باعث فساد می شوند دوست ندارد.(۶۴)

اگر اهل كتاب ايمان بياورند و پرهیزکار شوند گناهانشان را از بين می بريم و آن‏ ها را وارد بهشت‏ هايى پرنعمت می كنيم.(۶۵) و اگر آن‏ ها به تورات و انجيل و هر كتاب ديگرى كه از خداوندشان به آن‏ ها نازل شده عمل كنند، نعمت از بالا و پايين به آن‏ ها رو می آورد و از آن می خورند. عده ‏اى از آن‏ ها ميانه ‏رو هستند ولى عده زيادى از آن‏ ها كارى كه می كنند بد است.(۶۶) اى پيغمبر، آنچه از طرف خداوندت به تو نازل شده به مردم بگو. اگر اين‏ كار را نكنى رسالت او را انجام نداده‏ اى. خدا تو را از شر مردم حفظ می كند. خدا افراد بی ايمان را هدايت نمی كند.(۶۷) بگو: اى اهل كتاب، تا مطابق تورات و انجيل و آنچه از طرف خداوندتان به شما نازل شده عمل نكنيد، دين نداريد. البته اين مطلبى كه از طرف خداوندت به تو نازل شده بر طغيان و كفر عده زيادى از آن‏ ها خواهد افزود. به‏ خاطر افراد بی ايمان غصه نخور.(۶۸) مسلمانان، يهوديان، صابئيان و عيسويان، به طور كلى هر كس كه به خدا و روز آخرت ايمان بياورد و درستكار باشد، نه ترسى دارد و نه غصه ‏اى.(۶۹) ما از بنی اسرائيل پيمان گرفتيم و پيغمبرانى براى آن‏ ها فرستاديم. هرگاه پيغمبرى چيزى كه دوست نداشتند براى آن‏ ها آورد، عده ‏اى از آن‏ ها را به دروغگويى متهم كردند و عده ‏اى را كشتند.(۷۰)

و خيال كردند كه امتحانى در كار نيست، بنابراين (نسبت به درك حقايق) كور و كر شدند. بعد خدا توبه آن‏ ها را پذيرفت ولى دوباره عده زيادى از آن‏ ها كور و كر شدند (حاضر به ديدن و شنيدن حقيقت نشدند). خدا كارهايى را كه می كنند می بيند.(۷۱) كسانی كه گفتندکه خدا خود مسيح ‏ابن مريم است كافر شدند (منكر تعاليم انجيل شدند). در صورتى كه مسيح گفت: اى بنی اسرائيل، خدا را كه سرور من و سرور شماست بندگى كنيد. هر كس شريكى براى خدا قائل باشد، خدا بهشت را بر او حرام كرده و جايش جهنم است. كسانی كه ظلم می كنند ياورى ندارند.(۷۲) افرادى كه گفتند خدا سومين سه خدا است، كافر شدند. در صورتى كه معبودى (كسی كه انسان در مقابل او احساس و ابراز كوچكى كند و او را برآورنده آرزوهاى خود بداند) جز معبود يگانه وجود ندارد. اگر از اين حرف‏ ها دست برندارند به منكران آن‏ ها عذاب پردردى می رسد.(۷۳) آيا توبه نمی كنند و از خدا آمرزش نمی طلبند؟ خدا آمرزنده مهربان است.(۷۴) مسيح ‏ابن مريم فقط پيغمبرى بود مثل پيغمبران قبلى كه از دنيا رفتند. و مادرش زن راستگويى بود. هر دو غذا می خوردند. نگاه كن كه نشانه‏ ها را چگونه براى آن‏ ها بيان می كنيم، بعد نگاه كن كه اين‏ ها به كجا برده می شوند.(۷۵) بگو: آيا غير از خدا كسى را بندگى (اطاعت بدون چون و چرا) می كنيد كه صاحب نفع و ضررى براى شما نيست؟ در صورتى كه خدا شنوا و دانا است (نه افرادى كه مرده ‏اند).(۷۶)

بگو: اى اهل كتاب، در دينتان به ناحق مبالغه و گزافه‏ گويى نكنيد و از دلخواه دسته‏ اى كه قبلاً گمراه شدند و عده زيادى را منحرف كردند و از راه راست منحرف شدند پيروى نكنيد.(۷۷) افرادى از بنی اسرائيل كه كافر شدند به زبان داود و عيسی پسر مريم لعنت شدند. اين‏ كار به دليل اين بود كه آن‏ ها از فرمان خدا سرپيچى كردند و متجاوز بودند.(۷۸) از كارهاى زشتى كه می كردند دست بر نمی داشتند، چه كار بدى می كردند.(۷۹) عده زيادى از آن‏ ها را می بينى كه با افراد بی ايمان دوستى می كنند. مسلماً كارهايى كه انجام دادند بد است و باعث خشم خدا به آنان شده و هميشه در عذاب خواهند بود.(۸۰) اگر به خدا و پيغمبر و قرآنى كه به پيغمبر نازل شده ايمان می آوردند، افراد بی ايمان را دوست و پشتيبان خود نمی گرفتند. ولى عده زيادى از آن‏ ها از اطاعت خدا خارج شده‏ اند.(۸۱) يهوديان و مشركان را دشمن‏ ترين افراد نسبت به مسلمانان می يابى. افرادى را كه می گويندکه ما عيسوى هستيم از لحاظ دوستى نسبت به مسلمانان از همه نزديك ‏تر می يابى. اين وضع به علت اين است كه عده ‏اى از آن‏ ها كشيش و راهب هستند و تكبرى ندارند.(۸۲)

وقتى قرآنى كه به پيغمبر نازل شده را می شنوند، می بينى كه به علت حقى كه شناختند چشمشان پر از اشك می شود. می گويند: خداوندا، ايمان آورديم ما را جزو شاهدان بنويس.(۸۳) چرا ما به خدا و حقيقتى كه براى ما آمده ايمان نياوريم؟ اميدواريم كه خداوندمان ما را داخل جمع افراد درستكار كند.(۸۴) بنابراين به سبب حرفى كه زدند خدا به آن‏ ها بهشت‏ هايى كه در آن نهرها روان است و هميشه در آن خواهند بود پاداش می دهد. بهشت پاداش افراد نيكوكار است.(۸۵) كسانی كه منكر شدند و آيات ما را انكار كردند اهل جهنم هستند.(۸۶) اى افراد باايمان، چيزهاى پاكى را كه خدا براى شما حلال كرده حرام نكيند و از حكم خدا تجاوز ننماييد، چون خدا افراد متجاوز را دوست ندارد.(۸۷) از آنچه حلال و پاك است و خدا روزى شما كرده بخوريد و اگر به او ايمان داريد از نافرمانى و عذاب خدا بترسيد.(۸۸) خدا شما را به علت قسم ‏هاى بيهوده مجازات نمی كند، ولى شما را به سبب قسم ‏هايى كه با آن قراردادى بسته‏ ايد مؤاخذه می كند. كفاره اين قسم ‏ها سير كردن ده نفر تهيدست از متوسط غذايى كه به خانواده خود می دهيد می باشد، يا پوشاندن ده نفر، يا آزاد كردن يك بنده. كسی كه امكان آن را نداشت سه روز روزه بگيرد. اين كفاره قسم ‏هاى شما است وقتى قسم خورديد. قسم ‏هاى خود را حفظ كنيد. خدا آياتش را اين‏ طور براى شما بيان می كند تا سپاسگزارى كنيد.(۸۹)

اى افراد باايمان، شراب و قمار و بت ها و تيرهاى قرعه پليد و عمل شيطانى است، بنابراين از آن دورى كنيد تا رستگار شويد.(۹۰) شيطان می خواهد به‏ وسيله شراب و قمار بين شما دشمنى و نفرت ايجاد كند و شما را از ياد خدا و نماز باز دارد. آيا شما از آن دست می كشيد؟(۹۱) از خدا و پيغمبر اطاعت كنيد و مواظب باشيد. اگر قبول نكرديد بدانيد كه وظيفه پيغمبر فقط رساندن روشن پيام خدا است.(۹۲) اشكالى بر افراد باايمان درستكار در مورد آنچه قبلاً خورده ‏اند نيست در صورتى كه تقوى و ايمان داشته و كار درست بكنند، باز تقوى و ايمان داشته باشند و از نافرمانى خدا بترسند و نيكى كنند. خدا نيكوكاران را دوست دارد.(۹۳) اى افراد باايمان، خدا شما را به‏ وسيله شكارى كه دست و نيزه ‏هاى شما به آن می رسد امتحان می كند، تا خدا بداند چه كسى قلباً از او می ترسد. كسی كه بعد از اين تجاوز كند عذاب دردناكى دارد.(۹۴) اى افراد باايمان، وقتى در حال احرام (حج) هستيد شكار را نكشيد. كسی كه عمداً آن را بكشد، جزاى آن چهارپايى مثل آنچه كشته می باشد كه دو نفر از افراد عادل خودتان درباره آن حكم كنند، قربانی اى كه به كعبه برسد، يا كفاره ‏اى كه سير كردن افراد تهيدست باشد، يا معادل آن روزه بگيرد تا كيفر كار خود را بچشد. خدا كارهايى را كه در گذشته انجام داديد عفو كرده. كسی كه دوباره اين كارها را بكند خدا از او انتقام می گيرد. خدا قدرتمند و انتقام‏ گير است.(۹۵)

صيد دريايى و خوردن آن براى شما حلال شده تا شما و مسافران از آن استفاده كنيد. ولى تا وقتى كه در حال انجام مراسم حج هستيد، شكار حيوانات زمينى بر شما حرام شده. از نافرمانى خدايى كه پيش او جمع ‏آورى می شويد بترسيد.(۹۶) خدا كعبه را براى انتظام امور مردم، بيت‏ الحرام قرار داده، همين‏ طور ماه حرام و قربانى و قربانى قلاده ‏دار را. اين‏ كار براى اين است كه بدانيد كه خدا آنچه در آسمان‏ ها و زمين است می داند و بدانيد كه خدا هر چيز را به خوبى می داند.(۹۷) بدانيد كه مجازات خدا بسيار شديد است و خدا آمرزنده و مهربان است.(۹۸) وظيفه پيغمبر فقط ابلاغ حكم و نظر خدا است و خدا آنچه را آشكار می كنيد و آنچه را مخفى می كنيد می داند.(۹۹) بگو: ناپاك با پاك مساوى نيست، اگر چه زيادى ناپاك‏ ها باعث تعجب تو شود. بنابراين اى خردمندان، از نافرمانى خدا بترسيد تا رستگار شويد.(۱۰۰) اى افراد باايمان، از چيزهايى كه اگر براى شما روشن شود شما را ناراحت می كند سؤال نكنيد. اگر موقع نزول قرآن درباره آن‏ ها سؤال كنيد براى شما روشن می شود. خدا از آن‏ ها گذشته. خدا آمرزنده بردبار است.(۱۰۱) قبل از شما عده ‏اى درباره اين چيزها سؤال كردند و بعد منكر آن شدند.(۱۰۲) خدا «بحيره» و «سائبه» و «وصيله» و «حام» قرار نداده. ولى افراد بی ايمان حرف‏ هاى دروغى را سر هم می كنند و به خدا نسبت می دهند. بيشتر آن‏ ها عقل خود را به كار نمی برند.(۱۰۳)

وقتى به آن‏ ها گفته شودکه به سوى آنچه خدا نازل كرده و پيش پيغمبر بياييد، می گويند: همان چيزهايى كه پدرانمان را بر آن يافتيم براى ما كافى است، اگر چه پدرانشان چيزى نمی دانستند و راه صحيح را نشناخته بودند.(۱۰۴) اى افراد باايمان، وظيفه شما است كه خودتان حقيقت را بشناسيد. در صورتى كه راه صحيح را شناخته باشيد، كسانی كه گمراه شده‏ اند ضررى به شما نمی زنند. بازگشت همه شما پيش خدا است و خدا شما را از كارهايى كه می كرديد باخبر می كند.(۱۰۵) اى افراد باايمان، وقتى مرگ يكى از شما فرا رسيد موقع وصيت دو نفر شاهد عادل از خودتان يا از ديگران بگيريد. اگر موقع مسافرت دچار مصيبت مرگ شديد، در صورتى كه شك داريد، آن دو نفر را بعد از خواندن نماز نگاه داريد تا به خدا قسم بخورند: شهادت را به هيچ قيمتى نمی فروشيم اگر چه از خويشانمان باشند و شهادت خدا را مخفى نمی كنيم، چون ما در آن صورت از گناه‏ كاران خواهيم بود.(۱۰۶) اگر معلوم شد كه آن دو مرتكب گناهى شده‏ اند، دو نفر ديگر كه شايسته ‏تر هستند و به آن‏ ها در شهادت ظلم شده است و به مرده نزديك ‏ترند جاى آن‏ ها قرار بگيرند و به خدا قسم بخورند: شهادت ما از شهادت آن‏ ها درست‏ تر است و ما از حق تجاوز نكرده ‏ايم، چون در آن صورت ستمكاريم.(۱۰۷) اين‏ كار براى اين‏ كه شهادت مطابق حق باشد بهتر است و همين‏ طور براى اين‏ كه بترسند كه قسم آن‏ ها بعد از قسم دو نفر بعدى رد شود. از نافرمانى و عذاب خدا بترسيد و از فرمان او اطاعت كنيد. خدا كسانى را كه از او اطاعت نمی كنند هدايت نمی كند.(۱۰۸)

روزى كه خدا پيغمبران را جمع می كند، می گويد: دعوت شما را چگونه اجابت كردند؟ می گويند: نمی دانيم، تو غيب‏ ها را می دانى.(۱۰۹) هنگامى را يادآورى كن كه خدا گفت: اى عيسی پسر مريم، نعمتى را كه به تو و مادرت دادم ياد كن، وقتى كه تو را با روح ‏القدس (روح پاك) تاييد كردم، در گهواره و بزرگ سالى با مردم صحبت می كردى، و وقتى كه به تو كتاب و حكمت و تورات و انجيل را ياد دادم، و وقتى كه از گِل به شكل پرنده درست می كردى و در آن می دميدى و به فرمان من پرنده‏ اى می شد، و كور مادرزاد و پيس را به فرمان من شفا می دادى، و مرده را به فرمان من زنده می كردى، و وقتى كه تو را از شر بنی اسرائيل حفظ كردم. وقتى كه معجزات روشن براى آن‏ ها آوردى، افراد بی ايمان آن‏ ها گفتند: اين سحر واضحى است.(۱۱۰) و وقتى كه به حواريون وحى كردم كه به من و پيغمبرم ايمان بياوريد، گفتند: ايمان آورديم و شاهد باش كه ما مسلمان (تسليم حكم و نظر خدا) هستيم.(۱۱۱) موقعى كه حواريون گفتند: اى عيسى پسر مريم، آيا خداوندت می تواند سفره غذايى از آسمان براى ما نازل كند؟ عيسى گفت: اگر ايمان داريد از عذاب خدا بترسيد.(۱۱۲) گفتند: می خواهيم از آن بخوريم و دلمان اطمينان پيدا كند و بدانيم كه به ما راست گفته ‏اى و شاهد بر آن باشيم.(۱۱۳)

عيسی پسر مريم گفت: خداوندا، سفره غذايى از آسمان براى ما نازل كن تا براى اول و آخر ما عيد و نشانه ‏اى از تو باشد و به ما روزى بده و تو بهترين روزى دهنده هستى.(۱۱۴) خدا گفت: من آن را براى شما نازل می كنم و اگر بعد از آن كسى از شما كافر شود او را عذابى می كنم كه احدى از افراد بشر را چنان مجازاتى نكرده باشم.(۱۱۵) و هنگامى كه خدا گفت: اى عيسی پسر مريم، آيا تو به مردم گفتى من و مادرم را غير از خدا دو معبود بگيريد؟ عيسى گفت: تو پاكى، سزاوار نيست كه آنچه حق من نيست بگويم. اگر گفته بودم، تو آن را می دانستى. تو آنچه در دل من است می دانى و من آنچه در دل تو است نمی دانم. (خداوندا،) تو همه غيب‏ ها را می دانى.(۱۱۶) من فقط چيزى را كه تو به من دستور دادى به آن‏ ها گفتم. گفتم كه خدا را كه سرور من و سرور شماست بندگى كنيد و تا وقتى در بين آن‏ ها بودم مواظب آن‏ ها بودم، و وقتى جان مرا گرفتى تو مراقب كار آن‏ ها بودى. تو شاهد هر چيزى هستى.(۱۱۷) اگر آن‏ ها را عذاب كنى بندگان تو هستند و اگر گناه آن‏ ها را بيامرزى تو توانا و حكيمى.(۱۱۸) خدا گفت: امروز روزى است كه راستگويى راستگويان براى آن‏ ها فايده دارد. آن‏ ها بهشت‏ هايى دارند كه از زير آن نهرها روان است و هميشه در آن خواهند بود. خدا از آن‏ ها راضى است و آن‏ ها از خدا راضى هستند. اين پيروزى بزرگى است.(۱۱۹) فرمانروايى آسمان‏ ها و زمين و هر چه در آن‏ ها است، مال خدا است و او قادر به هر كارى است.(۱۲۰)

 

ابتدای سوره               سوره بعد        سوره قبل        انگلیسی           عربی                لیست سوره ها